IVN Vecht & Plassengebied - De Boterwal, Breukelen

1 Algemeen

a Eigenaar Plassenschap Loosdrecht en omstreken

b Gemeente Breukelen

c Aangrenzende terreinen De west-ingang grenst aan recreatieterrein Bosdijk,  de oost-ingang is bij Oud Aa. Noord- en zuid- zijden liggen langs uitgestrekte polders (Polder Groot en Klein Oud Aa).

d Geologie Dijklichaam met daarnaast veengrond (oude sloot met 'kade')

e Landschap Weids polderlandschap met langgestrekte stroken weiland en spaarzaam wat groepjes bomen. Op de wal zelf staan knotbomen. Daarnaast zijn op het recreatieterrein Bosdijk bosschages.

f Beheer Het beheer is in handen van het Plassenschap Loosdrecht en omstreken. De wal wordt tweemaal per jaar gemaaid waarna het maaisel wordt afgevoerd om de bodem zo voedselarm mogelijk te houden. Daarbij wordt rekening gehouden met het tijdstip van maaien, zodat de planten zaad kunnen zetten en verspreiden. Als de sloten geschoond worden, wordt de bagger en plantenmassa ook afgevoerd. Uiteraard wordt er ook regelmatig geknot.

g Openstelling Het pad is vrij toegankelijk als wandel- en fietspad. Over de Boterwal loopt de fietsroute Kanis - Oukooproute. Ruiters gaan van het pad geweerd worden in verband met schade aan pad en vegetatie.

h Oppervlakte De lengte is ongeveer 1 kilometer. De breedte varieert enigszins, maar is om en nabij de 10 meter.

i Algemeen Bij zowel de oost- als de westingang van dit natuurpad is een informatiebord geplaatst.

a Geologisch Waar de huidige polders liggen ontstond 7000 jaar geleden veengrond. Het terrein was "te dun om op te lopen en te dik om in te zwemmen": onland dus. Het was vooral bosveen, ontstaan onder invloed van voedselrijk rivierwater en niet geschikt als brandstof. Zo'n duizend jaar terug werd begonnen met ontginning van de veengrond ten behoeve van de landbouw. Echte veengrond van duizenden jaren oud is hier dan ook niet meer te vinden.

b Cultuur historisch Bij het ontginnen werden lange en smalle stroken grond te leen gegeven ('copen'). Op de droogste delen werd vee gehouden en de nattere delen werden gehooid. Deze hooilanden waren slechts enkele maanden begaanbaar, ze werden nooit bemest en uitsluitend als hooiland gebruikt. Zo ontstonden voedselarme gronden, die echter vele soorten planten en dieren herbergen. De sloten en kades moesten zorgen voor peil-scheiding. Later werden deze kades en sloten vooral voor het vervoer van handelswaar gebruikt (met boten en paard en wagen).

c Vegetatie structuur Het nauwelijks (of slecht) verharde pad toont tredvegetatie. De strook waar eens een sloot liep is nu voedselarme grond (als je er op staat te dansen voel je de bodem schudden: veen!). Echt voedselarm is het stuk tot aan de dwarssloot. Daarnaast staat een rij knotbomen met hun eigen vegetatie tussen de stammen en vooral ook op/in de kruinen.

d Gebruik vroeger tot nu De Boterwal (Boterkaai, Butterdiek) heeft steeds een belangrijke transportrol gespeeld: ridders te paard, boeren met boten, Franse legers, en dan nu fietsers en wandelaars. Maar belangrijker zijn de planten en dieren. Deze hebben hier een echte weg voor de natuur gevonden midden tussen de weilanden. Voor hen zijn die eentonige weilanden een grote, groene woestijn!

a Algemeen Voedselarm. Tredplanten. Vochtminnende vegetatie. Knotbomen. Griend.

b Bijzonderheden Grote ratelaar, tormentil, reukgras, wateraardbei, poelruit.

a Algemeen Weidevogels in de weilanden. Valken en uilen gebruiken de knotbomen als uitkijk en rustplaats.

b Bijzonderheden Padden en kikkers. Veel insekten met name waterjuffers en vlinders. De brandnetels (door bemesting), die aan de kant van de weilanden staan, geven 'onderdak' aan de rupsen van oa atalanta. Ook de aardbeivlinder voelt zich langs de Boterwal thuis. In de in 1993 gegraven paddenpoel leven o.a. poelslakken en waterschorpioenen.

5 Aanvullende informatie voor wandelingen

- Vertrekpunt Vanaf het voorlichtingsbord aan de Bosdijkzijde (westingang).

- Openbaar vervoer Eventueel via station Breukelen (hiervandaan nog 45 minuten lopen naar de oostingang. Er is geen treintaxi.)

- Parkeergelegenheid  Maak gebruik van het recreatieterrein de Bosdijk.

- Wandeling aanmelden Niet van toepassing.

6 Bronnen

Natuurpad Boterwal IVN Vecht en Plassengebied 1993 (IVN-winkel).

IVN Vecht en Plassengebied Werkgroep Natuurpaden

Sjaak Gondelach, Harrie Pelgrim

Bijgewerkt: Juni 2000